هنر و نقاشی در دوران پرفراز و نشیب مدرن، بیشتر از هر عصر دیگری، موضوعی برای بحث و موافقت ها و مخالفتهای جنجالی بوده است . هرچند شروع نقاشی به سبک و روش هایی که بعدها “نقاشی مدرن” نامیده شد، از اروپا و دقیقتر از فرانسه آغاز گردید، اما امروزه در سراسر جهان گسترش یافته است و کمتر کسی است که هنر مدرن را نشناسد.
مهمترین ویژگی های هنر مدرن چیست؟
به طور کلی نقاشی مدرن، هنری چالش برانگیز است و از ابتدای خلق آن، برخی آن را به کل رد کردند، بعضی موافق سرسخت آن بودند و بسیاری نیز در قبول یا رد آن دچار تزلزل گشتند. امروزه روز نیز هرچند از تب و تاب این بحث ها کاسته شده، اما هنوز “معمای مدرن” چون سوالی حل نشده باقی مانده است.
دلیل این آشوب هنر مدرن چیست؟
برای پاسخ به این پرسش، تحقیق و تفکر در علل پیدایش نقاشی مدرن و تفاوت های رویکردی آن در مقایسه با هنر دوره های گذشته ، اولین و شاید پایه ترین قدم به سوی یافتن پاسخ است که خصوصیات هنر مدرن را در پی دارد.
خصوصیات منحصر به فرد هنر و نقاشی مدرن
اولین ویژگی شگفت انگیز در بررسی نقاشی مدرن، سرعت تحول و تعدد جریانات آن است. از زمانی که نقاشی، به سبک امپرسیون ، شکلی نامتعارف از “تصویر قابل دیدن” را ارائه کرد، تا ظهور نقاشی انتزاع گرا (آّبستره) کمتر از چهل سال فاصله است.
هجوم “ایسم” های هنری مانند، کوبیسم ، پست امپرسیونیسم ، فوویسم ، اکسپرسیونیسم ، فوتوریسم ، سمبولیسم و… گویای انرژی فوق العاده ای از “بیان نو” است که در ایده مدرن، به صورت نهان وجود داشت و با گذشت ایام، زمینه ظهور پیدا کرد.
مهمترین دلیل را می توان در تغییر نظام زیبایی شناسی سنتی و رویکرد “سابژکتیویته” به معقوله هنر دانست. طبق فلسفه سنت، چیزهای طبیعت همانطور که هستند دیده می شوند و مرئی بودنشان خصلت ذاتی در آنهاست.
در تفکر سنتی، هنرمند برای پیداکردن موضوع نقاشی، به طبیعت مراجعه می کند، در آن کنکاش می کند و چیزهایی را در طبیعت انتخاب کرده و با جفت و جور کردن آنها در یک ترکیب بندیِ هنرمندانه، تابلویی نو می آ،ریند. در واقع هنرمند چیزی “شبه طبیعت” عرضه یا واقعیتی را بازسازی می کند.
حتی اگر این بازنمایی ، برآمده از تخیل صِرف هنرمند باشد، اما می توان در طبیعت نظایر عناصر بازنموده شده در تابلوی نقاشی را یافت. دخل و تصرف هنرمند و به یک معنا “هنرمندی” در انتخاب و چیدمان و پیرایش آن چیزهایی است که نظیری در عالم دارد.
در مورد نقاشی خیالی سازی نیز این قاعده پابرجاست. مثلا اسب بالدار را تصور کنید. بالطبع این اسب در طبیعت وجود خارجی ندارد اما عناصر تشکیل دهنده آن، یعنی اسب و بال، هر دو در طبیعت هستند. هنرمند تنها در تخیل خود، این دو را در کنار هم می نشاند و چیزی جدید و تخیلی خلق می کند. بنابراین نحوه چینش این عناصر، معرف درجه هنرمندی اوست.
اما در نگاه مدرن، این سنت دچار تحولی اساسی شد و دومین خصوصیت نقاشی مدرن را شکل داد: در فلسفه هنرِ برآمده از رویکرد مدرن، احساس هنرمند و بیان این حس، برآنچه بازنمایی می شود ارجحیت یافت
Comments
Post a Comment